Verplichte (marktconforme) inkoopprijzen voor franchisenemers
In hoeverre kan een franchisegever afspraken wijzigen over de (marktconforme) inkoopprijzen van de goederen die de franchisenemers verplicht zijn in te kopen?
Het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden heeft in een arrest van 11 juli 2017, ECLI:NL:GHARL:2017:5959 (Franchisenemers/Op=Op) in hoger beroep geoordeeld over het vonnis van de rechtbank Noord-Nederland d.d. 9 september 2015, ECLI:NL:RBNNE:2015:4271. Dit vonnis becommentarieerde ik eerder en is hier te lezen.
In eerste aanleg was de inzet van de franchisenemers dat de franchisegever in strijd met de franchiseovereenkomsten geen marktconforme inkoopprijzen berekende, maar (veel) hogere prijzen. Daarbij betoogden de franchisenemers dat er geen nadere afspraken over de inkoopprijzen gemaakt zouden zijn. In hoger beroep wordt de situatie anders, omdat de franchisenemers nu stellen dat er wel een nadere afspraak zou gelden over de hoogte van de inkoopprijzen. Die afspraak zou de franchisegever volgens de franchisenemers geschonden hebben.
De rechtbank concludeerde in eerste aanleg dat de franchisenemers onvoldoende gemotiveerd hebben gesteld dat de franchisegever prijzen aan hen heeft berekend die niet marktconform waren. Het enkele feit dat andere leveranciers op verschillende momenten (en meestal voor een beperkt aantal producten) voordeliger inkoopprijzen hadden, is daarvoor niet voldoende. Uit de stellingen van de franchisenemers kan op geen enkele manier worden afgeleid dat andere leveranciers alle franchisenemers continu tegen die lagere inkoopprijzen konden beleveren, aldus het oordeel.
In hoger beroep is aan de orde de vraag of afgesproken is dat de franchisegever de doorberekende inkoopprijzen met een opslag van (maximaal) 10% marge zou mogen verhogen. De franchisenemers stellen dat de marge voor de groothandel daarentegen gemiddeld meer dan 17% bedroeg en dus (veel) te hoog was.
Vastgesteld wordt dat de directeur van de franchisegever aan de franchisenemers toegezegd had dat de prijs van de inkoop plus 10% opslag aan de franchisenemers zal worden doorberekend. Ook zijn er notulen van de franchisenemersvertegenwoordiging en de franchisegeversvertegenwoordiging, waarin onder meer melding gemaakt wordt van “opslag 10% op inkoop”. De franchisegever stelt dat er geen sprake was van een afspraak en als dat al het geval zou zijn, daar nooit uitvoering aan gegeven is en hier ook nooit tegen geprotesteerd is door de franchisenemers.
De vraag is echter of een nadere afspraak gemaakt is over de inkoopprijzen. Aan de hand van diverse omstandigheden concludeert het gerechtshof dat een nadere afspraak met de franchisenemers niet is gesloten. Daarbij neemt het gerechtshof ook in overweging dat de radicale koerswijziging van het standpunt van de franchisenemers weinig bijdraagt aan de overtuigingskracht van het nieuwe standpunt van de franchisenemers.
Het inrichten van een processtrategie is een niet te onderschatten element. De in te nemen standpunten dienen weloverwogen te worden genomen. Bovenal is het ongeoorloofd, en dus niet aan te raden, om een standpunt in te nemen dat onwaar is. Als teruggekomen wordt op een eerder ingenomen standpunt, dan boet dat in aan geloofwaardigheid.
Mr. A.W. Dolphijn – Franchiseadvocaat
Ludwig & Van Dam Franchise advocaten, franchise juridisch advies. Wilt u reageren? Ga naar dolphijn@ludwigvandam.nl.
Andere berichten
Supermarktbrief – 25
Supermarktnieuwsbrief nr. 25
De toetsingsmaatstaf voor franchiseprognoses – d.d. 29 mei 2019 – mr. A.W. Dolphijn
Het hof Den Bosch heeft op 19 maart 2019, ECLI:NL:GHSHE:2019:1037, de rechtspraak van de Hoge Raad over prognose bij franchising op een rij gezet.
Arbitrage binnen franchise: een te hoge drempel? – mr. M. Munnik
Bij het aangaan van een overeenkomst is het voor partijen mogelijk – in afwijking van de wet - om een bevoegde rechter aan te wijzen. Dit geldt ook voor de franchiseovereenkomst. Van deze mogelijkheid
Beroep franchisenemer op dwaling wegens ondeugdelijke prognoses en gebrek aan ondersteuning verworpen – d.d. 25 april 2019 – mr. K. Bastiaans
Het Hof ’s-Hertogenbosch oordeelde (ECLI:NL:GHSHE:2019:697) over de vraag of het enkele feit dat prognoses niet zijn uitgekomen, de conclusie rechtvaardigt dat de franchisenemer tekort is gedaan...
Artikel De Nationale Franchise Gids: “Steeds meer bescherming tegen ronselen franchisenemers” – d.d. 2 april 2019 – mr. A.W. Dolphijn
Steeds vaker blijkt dat geronselde franchisenemers beschermd kunnen worden op basis van de Wet Acquisitiefraude.
De franchisenemersvereniging en de binding van franchisenemers – Contracteren 2019, nr. 1
Een bijdrage over veelvoorkomende bepalingen in franchiseovereenkomsten waarbij is bepaald dat een franchisenemer verplicht lid is van een franchisenemersvereniging.