Uitverkoop bij bedrijfsbeëindiging franchisenemer – wie krijgt de uitverkoopopbrengst?
In het vonnis van de rechtbank Noord-Nederland d.d.12 oktober 2016, ECLI:NL:RBNNE:2016:5061 (Bewindvoerder/Expert Groep en Rabobank) stond de vraag centraal of de franchisegever tezamen met de bank aanspraak kon maken op de opbrengst van de uitverkoop bij een vertrekkend franchisenemer. De franchisenemer had een forse betalingsachterstand bij de franchisegever en de bank. Teneinde aanspraak te maken op de opbrengst van de uitverkoop en dus de schuld(en) in te lossen sloot men een overeenkomst. Het doel daarvan was dat met de opbrengst van de uitverkoop de franchisegever en de bank betaald zouden worden. De rechtbank besliste echter dat de opbrengst verdeeld moet worden onder alle schuldeisers, gezien het faillissement van de franchisenemer. De franchisegever en de bank zullen dus misgrijpen.
Wat was er aan de hand? De (groepsmaatschappij van de) franchisegever had een financiering verstrekt aan de franchisenemer, waarbij ook een pandrecht gevestigd was op de (door een andere groepsmaatschappij) geleverde zaken. Tevens had de bank een financiering verstrekt. De (groepsmaatschappij van de) franchisegever en de bank hebben onderling en met de franchisenemer afspraken gemaakt, op basis waarvan ten laste van de voorraad een eigendomsvoorbehoud gevestigd is. Dit eigendomsvoorbehoud zou het bestaande pandrecht vervangen. De uitverkoop levert een aanzienlijk bedrag op.
De franchisenemer vraagt voorts een eigen faillissement aan en belandt in de schuldsanering. Als de uitverkoop op grond van het pandrecht plaatsgevonden had, dan zou de opbrengst aan de franchisegever en de bank toekomen. In andere gevallen zou de opbrengst in de boedel vallen die de bewindvoerder vervolgens zal verdelen onder alle schuldeisers. Dan zou de franchisegever net als de bank (waarschijnlijk) veel minder ontvangen.
De franchisegever en de bank hebben dus alleen volledig recht op de uitverkoopopbrengst als de uitverkoop als een uitoefening van het pandrecht moet worden aangemerkt. Er moet dus sprake zijn van een pandrecht ten aanzien waarvan de pandhouder bevoegd is tot uitwinning over te gaan en een overeenkomst waaruit blijkt dat pandhouder en pandgever overeengekomen zijn dat de pandhouder de verpande goederen verkoopt in het kader van de executie van dat pandrecht. Doordat bij nadere overeenkomst het pandrecht vervangen is door een eigendomsvoorbehoud, juist in het kader van de uitverkoop, was van de uitoefening van een pandrecht geen sprake. Een beroep op de uitverkoopopbrengst op grond van het eigendomsvoorbehoud gaat ook niet op. Het eigendomsvoorbehoud bestond niet meer, juist omdat het met de uitverkoop vervalt.
De slotsom is dat de franchisegever en de bank geen aanspraak kunnen maken op de uitverkoopopbrengst, maar de bewindvoerder het tot de boedel kan rekenen ter vereffening van alle gezamenlijke schuldeisers. Franchisegevers doen er goed aan uitverkoopovereenkomsten juridisch goed te doortimmeren.
Mr. A.W. Dolphijn – Franchiseadvocaat
Ludwig & Van Dam Franchise advocaten, franchise juridisch advies. Wilt u reageren? Ga naar dolphijn@ludwigvandam.nl.
Andere berichten
Wettekst van de Wet franchise – d.d. 24 juli 2020 – mr. A.W. Dolphijn
De wettekst van de Wet franchise is op 1 juli 2020 gepubliceerd in het Staatsblad. De integrale wettekst luidt als volgt:
Wet Franchise – d.d. 23 juli 2020 – mr. A.W. Dolphijn
De Wet franchise zal voor zowel franchisegevers als franchisenemers behoorlijk wat impact hebben.
Contractuele vereisten voor ontbinding niet in acht genomen? Geen rechtsgeldige ontbinding van de franchiseovereenkomst – d.d. 23 juli 2020 – mr. C. Damen
Mag een franchisegever de franchiseovereenkomst ontbinden wanneer zij haar eigen contractuele voorschriften niet in acht heeft genomen?
Wettelijk verbod op eenzijdig wijzigen van openingstijden door franchisegever – 13 juli 2020 – mr. J. Sterk
Wetsvoorstel staatssecretaris dat, kort samengevat, inhoudt dat de winkelier niet gebonden mag zijn aan eenzijdige wijziging van de openingstijden, gedurende de looptijd van de overeenkomst.
Geen recht op verlenging franchiseovereenkomst – 6 juli 2020 – mr. A.W. Dolphijn
Mag een franchisegever verlenging van de franchiseovereenkomst weigeren indien de franchisenemer niet instemt met gewijzigde voorwaarden van een nieuw te sluiten franchiseovereenkomst?
Gerechtshof Amsterdam beperkt beroep franchisegever op concurrentieverbod – d.d. 6 juli 2020 – mr. T. Meijer
Door het gerechtshof Amsterdam is op 30 juni 20202 geoordeeld dat aan een franchisegever geen (onbeperkt) beroep op een contractueel concurrentieverbod toekomt.