Stiekem een andere franchisenemer? Uitleg contra proferentem
Het Gerechtshof Den Haag heeft op 4 maart 2015 (ECLI:NL:GHDHA:2014:4601) een arrest gewezen waar aan de orde was of de franchisenemer gewijzigd had mogen worden.
De franchiseovereenkomst bepaalt dat de franchiseovereenkomst niet overgedragen mag worden aan een ander, zonder toestemming van de franchisegever. Dergelijke bedingen komen veelvuldig voor in franchiseovereenkomsten. Vaak, en ook in onderhavige geval, staat er een fikse contractuele boete op het overtreden van deze bepaling. De gedachte hierachter is dat de franchisenemer exact wil weten wie de franchisenemer is en wie dus ook de formule mag gebruiken. Bovendien heeft de franchisegever er belang bij exact te weten bij wie zij moet aankloppen wanneer de franchiseovereenkomst niet wordt nagekomen.
In onderhavige geval bepaalde de franchiseovereenkomst dat een vennootschap onder firma (een v.o.f.) de franchisenemer was. Een v.o.f. is een samenwerkingsverband van twee of meer personen. Ook een B.V. kan een vennoot zijn. Het verschil tussen een v.o.f. en een B.V. is dat een B.V. een zelfstandig rechtssubject is en een v.o.f. niet. Vergelijk respectievelijk artikel 2:5 BW in combinatie met artikel 2:175 lid 1 BW en artikel 18 Wetboek van Koophandel.
Een van de vennoten van de v.o.f. had na het aangaan van de franchiseovereenkomst zichzelf laten vervangen door een B.V. Daarmee was, volgens de franchisegever, (de facto) een andere contractspartij ontstaan dan de franchisenemer waarmee gecontracteerd was. Er was geen toestemming gevraagd of verleend door de franchisegever. De franchisegever vordert de boete van de persoon die voorheen vennoot was. Immers, de rechten uit de franchiseovereenkomst zijn overgedragen van een persoon op een rechtspersoon, aldus de franchisegever.
Het Gerechtshof oordeelt dat indien de franchisegever had bedoeld dat onder overdracht van het bedrijf ook te begrijpen zou zijn een wijziging van één van de vennoten, de franchisegever het desbetreffende artikel in die zin ook moeten formuleren. Nu de franchisegever dit niet had gedaan, kan de boete ook niet opgeëist worden. De franchiseovereenkomst, die de franchisegever opgesteld had, wordt gezien de onduidelijke uitleg ten nadelen van de franchisegever (contra proferentem) uitgelegd.
Franchisegevers doen er goed aan een franchiseovereenkomst juridisch deskundig op (te laten) te stellen. Een onduidelijke bepaling kan ten nadele van de opsteller worden uitgelegd. De franchisegever had in dit geval mogelijk een sterkere rechtspositie gehad indien naast de v.o.f. ook de vennoten expliciet als contractspartijen opgenomen waren.
Mr A.W. Dolphijn – Franchiseadvocaat
Ludwig & Van Dam Franchise advocaten, franchise juridisch advies. Wilt u reageren? Mail naar dolphijn@ludwigvandam.nl
Andere berichten
Rayonbescherming geen bescherming tegen beëindiging wegens dringend eigen gebruik – d.d. 17 september 2019 – mr. A.W. Dolphijn
Kan franchisegever als verhuurder de huurovereenkomst beëindigen wegens dringend eigen gebruik, in de zin van rayonbescherming, terwijl dit op grond van de franchiseovereenkomst uitgesloten zou zijn.
Onredelijke vergoeding bij einde franchiseovereenkomst – d.d. 17 september 2019 – mr. A.W. Dolphijn
In sommige franchiseovereenkomsten is bedongen dat de franchisenemer bij beëindiging van de franchiseovereenkomst altijd minimaal een bepaald bedrag aan kosten verschuldigd is aan de franchisegever.
Juridische Franchisestatistiek 2019: lichte afname aantal franchisegeschillen
In 2018 werden 44 uitspraken gepubliceerd op rechtspraak.nl, waarvan 12 hoger beroep zaken en één in cassatie (een prognosekwestie tegen Albert Heijn).
Artikel De Nationale Franchisegids: “Rechter stelt franchisenemers Domino’s opnieuw in het gelijk” – d.d. 3 september 2019 – mr. R.C.W.L. Albers
Begin 2018 hebben nagenoeg alle franchisenemers van Domino’s en de Vereniging van Domino’s Pizza Franchisenemers een tweetal kwesties aan de rechter te Rotterdam voorgelegd.
Artikel De Nationale Franchisegids: “De tussentijdse beëindiging van de franchiseovereenkomst” – 12 augustus 2019 – mr. J.A.J. Devilee
Een franchiseovereenkomst kan op vele manieren tussentijds eindigen.
Artikel De Nationale Franchise Gids: “Kamervragen gesteld over (schijn-)zelfstandigheid franchisenemers” – d.d. 24 juli 2019 – mr. M. Munnik
Over de zogenaamde schijnzelfstandigheid binnen de verhouding tussen franchisegever en franchisenemer zijn onlangs Kamervragen gesteld.