Niet behaalde prognoses: franchisegever aansprakelijk. Opmerkelijk?
Inleiding
De rechtbank heeft onlangs vonnis gewezen tussen een franchisegever en een van haar franchisenemers. Kort gezegd is aan de betrokken franchisenemer een aanzienlijk te optimistische omzet- en resultaatprognose verstrekt, op basis waarvan de franchisenemer een geslaagd beroep op dwaling heeft gedaan en een schadevergoeding is toegewezen. Voorts is de franchisegever veroordeeld tot het betalen van diverse kosten.
Beoordeling
In februari 2013 is door een extern deskundige de prognose ten behoeve van de in deze procedure betrokken franchisenemer beoordeeld. De deskundige werd aangezocht door franchisenemer. Het oordeel van de deskundige was dat de prognose niet realistisch was. Voorts is het de deskundige gebleken dat er tijdens het opstellen van de prognose bij de franchisegever informatie voorhanden was die met deugdelijk onderzoek had moeten leiden tot een andere prognose.
De rechtbank stelt met de deskundige vast dat, door de prognose vrijwel uitsluitend te baseren op een bestaande vestiging van de franchisegever, een fout is gemaakt. De vestiging van de franchisenemer bevond zich in een andere plaats, een plaats die anders is gestructureerd, met bijvoorbeeld volstrekt andere passantentellingen tot gevolg. Voorts is in de prognose, aldus de rechtbank, onvoldoende met seizoensinvloeden rekening gehouden, in de betreffende branche van groot belang. Voorts stelt de rechtbank vast dat de geprognotiseerde marge op het product in kwestie te hoog is geprognotiseerd, en wel op basis van de margecijfers van een eigen vestiging. Daar zat 10% verschil tussen. De deskundige heeft voorts vastgesteld dat ook de personeelskosten te laag waren ingeschat in de prognose, welk oordeel de rechtbank volgt.
Voorts overweegt de rechtbank dat de omstandigheid dat de franchisenemer ervan op de hoogte was dat franchisegever een startende organisatie was, niet rechtvaardigt dat de franchisenemer niet op de prognose had mogen vertrouwen. Hierbij wordt de beperkte onderzoekplicht van de franchisenemer bij het aangaan van de franchiseovereenkomst en de verregaande mededelingsplicht van de franchisegever vergeleken. De omstandigheid dat de franchisegever de prognose uit zichzelf aan de franchisenemer had verschaft, laat die mededelingsplicht nog zwaarder wegen dan de onderzoekplicht van de franchisenemer. In dat kader wordt ook belang gehecht aan het gegeven dat de franchisenemer wel degelijk zelf onderzoek verricht heeft, onder andere in de vorm van een bezoek aan de vestiging van de franchisegever in Hoogezand, en daarmee naar het oordeel van de rechtbank voldoende voldaan heeft aan zijn onderzoekplicht.
Conclusie
Is boven behandelde uitspraak nu bijzonder? Nee. Een franchisegever is aansprakelijk voor onjuiste prognoses, tenzij de franchisenemer hier zelf evident eigen schuld aan heeft. Die aansprakelijkheid bestaat evenzeer indien de franchisenemer zelf de prognose opstelde en de franchisegever wist of behoorde te weten dat deze weleens niet haalbaar kon zijn. De uitspraak haakt aan bij het in de jurisprudentie tussen 1995 en 1998 ontwikkelde beoordelingskader, dat sindsdien in wezen eigenlijk niet is gewijzigd of genuanceerd. Dat iedere zaak individueel dient te worden gewogen en derhalve vanzelfsprekend tot verschillende overwegingen en uitkomsten leidt, is iets heel anders, maar laat het jurisprudentiekader onverlet. Partijen doen er dan ook raadzaam aan het beoordelingskader als uitgangspunt te nemen voor hun contractuele en buitencontractuele samenwerking en tevens te hanteren bij onverhoopte geschillen. Dit beoordelingskader is overigens zo glashelder, dat hier geen nadere regelgeving voor nodig is.
Mr Th.R. Ludwig – Franchiseadvocaat
Ludwig & Van Dam Franchise advocaten,franchise juridisch advies.
Wilt u reageren? Mail naar vandam@ludwigvandam.nl
Andere berichten
Opschorting fee door franchisenemer op zichzelf niet automatisch grond voor opschorting goederenleveranties door franchisegever
Recentelijk oordeelde de voorzieningenrechter te Assen dat een franchisegever ten onrechte de goederenleveranties had opgeschort.
Codificatie of zelfregulering in de franchisesector
Codificatie of zelfregulering in de franchisesector
Huurrecht en franchise: goedkeuring van afwijkende bedingen in de huurovereenkomst, ondanks wezenlijke aantasting en het ontbreken van een gelijkwaardige maatschappelijke positie tussen de huurder en verhuurder
Huurrecht en franchise: goedkeuring van afwijkende bedingen in de huurovereenkomst.
Overdracht bedrijf franchisenemer: franchisegever faciliteert franchisenemer correct bij afwikkeling
Op 12 november 2014 heeft de rechtbank Rotterdam uitspraak gedaan in een zaak tussen de franchisegever en de franchisenemer over de rechtmatigheid van de beëindiging van de franchiseovereenkomst.
Franchising als dringend eigen gebruik
In een arrest van 18 november 2014, heeft het gerechtshof te Den Bosch zich onder meer gebogen over de vraag of een verhuurder de huur van een bedrijfsruimte mag opzeggen wegens dringen eigen gebruik.
Kan uitsluiting van dwaling bij prognoses de franchisegever baten?
Franchisegevers worden er nogal eens van beticht dat zij voorafgaand en bij het sluiten van een franchiseovereenkomst