Markt en marktaandeel
Onlangs zijn enkele opmerkelijke uitspraken gedaan op het gebied van franchising en mededingingsrecht, onder meer met betrekking tot het mededingingsrechtelijke stelsel waaronder de diverse franchise-organisaties vallen.
Indien franchise-organisaties gebruik wensen te maken van de voordelen die de zogeheten Europese Groepsvrijstellingsverordening inzake verticale overeenkomsten, waar franchising onder valt, biedt, dient hun marktaandeel niet groter dan 30% te zijn.
De vraag is echter: 30% waarvan eigenlijk? Over deze vraag is onlangs in rechte het nodige over en weer bepleit. Concreet is in kort geding door de Voorzieningenrechter uitgegaan van het marktaandeel in franchiseconcepten. Bij het volgen van deze redenering ligt het marktaandeel natuurlijk veel hoger dan bij een benadering waarbij het totaal aan aanbieders wordt meegewogen. Zou deze laatste redenering worden gevolgd, dan tellen immers alle verkooppunten van een desbetreffend produkt mee. Het is deze laatste redenering die in de toelichting op de vrijstellingsverordening als richtinggevend wordt omschreven. Het feit dat de Voorzieningenrechter echter een geheel andere redenering heeft gevolgd, is op zichzelf genomen opmerkelijk, zo niet wonderlijk. In de eerste plaats is voor de gevolgde redenering geen steun te vinden in de bestaande regelgeving. In de tweede plaats betekent het volgen van een dergelijke redenering dat het welbeschouwd ondoenlijk is franchiseconcepten te hanteren, waarbij gebruik wordt gemaakt van de voordelen van de Vrijstellingsverordening. Een en ander brengt dan immers met zich mee dat het marktaandeel afgezet dient te worden tegen andere franchise-organisaties. Dit betekent dat een groot aantal franchise-organisaties in relatie tot deze theorie opeens over een zeer groot marktaandeel blijken te beschikken. Concreet kunnen zij dan bijvoorbeeld geen exclusieve afnamebedingen van 80% of 100% meer bedingen.
De vraag is echter of de redenering van de Voorzieningenrechter stand zal houden. Hoger beroep zal dit nader uitwijzen. Het is moeilijk voorstelbaar dat het stelsel van regelgeving op het gebied van mededingingsrecht ook in hoger beroep ter zijde zal worden geschoven. Zelfs als dat het geval is, lijkt de conclusie voor de hand te liggen dat het hier een incident betreft waarbij om moverende redenen eenmalig voor deze redenering is gekozen. Gewaakt dient dus te worden hier een algemene theorie uit te destilleren, maar het zal duidelijk zijn dat het van eminent belang is de ontwikkelingen in deze goed te blijven volgen.
Ludwig & Van Dam franchise advocaten, franchise juridisch advies
Andere berichten
Wettekst van de Wet franchise – d.d. 24 juli 2020 – mr. A.W. Dolphijn
De wettekst van de Wet franchise is op 1 juli 2020 gepubliceerd in het Staatsblad. De integrale wettekst luidt als volgt:
Wet Franchise – d.d. 23 juli 2020 – mr. A.W. Dolphijn
De Wet franchise zal voor zowel franchisegevers als franchisenemers behoorlijk wat impact hebben.
Contractuele vereisten voor ontbinding niet in acht genomen? Geen rechtsgeldige ontbinding van de franchiseovereenkomst – d.d. 23 juli 2020 – mr. C. Damen
Mag een franchisegever de franchiseovereenkomst ontbinden wanneer zij haar eigen contractuele voorschriften niet in acht heeft genomen?
Wettelijk verbod op eenzijdig wijzigen van openingstijden door franchisegever – 13 juli 2020 – mr. J. Sterk
Wetsvoorstel staatssecretaris dat, kort samengevat, inhoudt dat de winkelier niet gebonden mag zijn aan eenzijdige wijziging van de openingstijden, gedurende de looptijd van de overeenkomst.
Geen recht op verlenging franchiseovereenkomst – 6 juli 2020 – mr. A.W. Dolphijn
Mag een franchisegever verlenging van de franchiseovereenkomst weigeren indien de franchisenemer niet instemt met gewijzigde voorwaarden van een nieuw te sluiten franchiseovereenkomst?
Gerechtshof Amsterdam beperkt beroep franchisegever op concurrentieverbod – d.d. 6 juli 2020 – mr. T. Meijer
Door het gerechtshof Amsterdam is op 30 juni 20202 geoordeeld dat aan een franchisegever geen (onbeperkt) beroep op een contractueel concurrentieverbod toekomt.