Kan een franchisegever de tussentijds de franchise fee verhogen en formule wijzigen? – mr. A.W. Dolphijn – d.d. 21 januari 2022
Een franchisegever moet de franchiseformule van tijd tot tijd kunnen aanpassen om te innoveren en te anticiperen op veranderingen in de markt. Tussentijdse wijzigingen in de franchiseformule en het verdienmodel die ten nadele van de franchisenemer zijn, kunnen daarbij gerechtvaardigd zijn. De rechtbank Midden-Nederland heeft op 5 januari 2022, document ECLI:NL:RBMNE:2022:1, geoordeeld in een kwestie dat de wijzigingen door de franchisegever in de franchiseformule en het verdienmodel gerechtvaardigd waren, ook al stelde de franchisenemers hier nadeel van te ondervinden.
Het ging in deze procedure om een aantal zelfstandig adviseurs (franchisenemers) die bemiddelen bij de totstandkoming van overeenkomsten tussen hun klanten en Volksbank (de franchisegever), handelend onder de naam Regiobank.
Met ingang van 1 oktober 2020 is de rechtsverhouding tussen partijen gewijzigd en is de tussenpersoonformule van Regiobank als ‘full franchise’ aangemerkt. Kort gezegd worden de deelnemende adviseurs aan de full-franchiseformule verplicht om (i) alle producten en diensten van Regiobank aan hun klanten aan te bieden, (ii) te voldoen aan locatie- en uitstralingseisen van Regiobank en (iii) te voldoen aan minimale productie-eisen.
De inzet van de franchisenemers in deze procedure is om de rechtsverhouding, zoals die tot 1 oktober 2020 gold tussen partijen, te doen herleven. Zij menen dat de wijziging door invoering van de full-franchiseformule grote negatieve financiële gevolgen voor hen heeft, hen sterk beknot in hun positie als onafhankelijk adviseur en dat een beëindiging van de relatie, het enige alternatief, hen met lege handen laat staan.
De rechtbank oordeelt dat de formulewijziging naar de full-franchiseformule in samenspraak met de vertegenwoordigers van de franchisenemers is (door)ontwikkeld, alsmede dat niet is gebleken dat franchisenemers financieel (onevenredig) zwaar worden getroffen. In dat kader oordeelt de rechtbank ook dat het eigen aan een franchiseformule is dat een franchisegever voorwaarden stelt om een uniforme toepassing daarvan te bewerkstelligen. Een franchisenemer moet namelijk als zodanig herkenbaar zijn en wordt ook geacht mede in het belang van de franchisegever te handelen. Dat volgt ook uit de wettelijke definitie van de franchiseovereenkomst, die inhoudt dat de franchisegever franchisenemers kan verplichten om de formule ‘op een door haar aangewezen wijze te exploiteren’ (artikel 7:911 lid 1 Burgerlijk Wetboek). Het staat de franchisegever daarom in beginsel vrij om minimum productie-eisen te stellen en de beloning afhankelijk te maken van – kort gezegd – de prestaties van de franchisenemers. De franchisenemers werden in het ongelijk gesteld.
Bij het wijzigen van een franchiseformule is het schipperen tussen innovatie en uniformiteit van de formule door de franchisegever en anderzijds individuele en collectieve belangen van franchisenemers. Onenigheden en onjuiste verwachtingen kunnen snel escaleren in geschillen, zoals ook in onderhavige kwestie.
Ludwig & Van Dam advocaten, franchise juridisch advies.
Wilt u reageren? Mail dan naar dolphijn@ludwigvandam.nl
Andere berichten
Arbitrage binnen franchise: een te hoge drempel? – mr. M. Munnik
Bij het aangaan van een overeenkomst is het voor partijen mogelijk – in afwijking van de wet - om een bevoegde rechter aan te wijzen. Dit geldt ook voor de franchiseovereenkomst. Van deze mogelijkheid
Beroep franchisenemer op dwaling wegens ondeugdelijke prognoses en gebrek aan ondersteuning verworpen – d.d. 25 april 2019 – mr. K. Bastiaans
Het Hof ’s-Hertogenbosch oordeelde (ECLI:NL:GHSHE:2019:697) over de vraag of het enkele feit dat prognoses niet zijn uitgekomen, de conclusie rechtvaardigt dat de franchisenemer tekort is gedaan...
Artikel De Nationale Franchise Gids: “Steeds meer bescherming tegen ronselen franchisenemers” – d.d. 2 april 2019 – mr. A.W. Dolphijn
Steeds vaker blijkt dat geronselde franchisenemers beschermd kunnen worden op basis van de Wet Acquisitiefraude.
De franchisenemersvereniging en de binding van franchisenemers – Contracteren 2019, nr. 1
Een bijdrage over veelvoorkomende bepalingen in franchiseovereenkomsten waarbij is bepaald dat een franchisenemer verplicht lid is van een franchisenemersvereniging.
Misleiding bij de werving van een franchisenemer?
Een uitspraak over de vraag of de franchisegever bij de werving van een franchisenemer een onjuiste voorstelling van zaken gegeven had.
Franchisegever aansprakelijk voor prognoses afkomstig van derde – d.d. 6 maart 2019 – mr. M. Munnik
Volgens vaste rechtspraak handelt een franchisegever onrechtmatig jegens haar franchisenemer wanneer een franchisegever zelfstandig op onzorgvuldige wijze onderzoek uitvoert en als gevolg daarvan...