Horizontale en verticale samenwerking
In de praktijk fungeren inkooporganisaties, al dan niet in de vorm van een coöperatie, soms – ten dele – als verkooporganisatie. Naast de inkoop ontstaat in een dergelijke organisatie nog wel eens de behoefte om zaken als het te voeren assortiment van de leden nader te stroomlijnen. Aldus kan het idee ontstaan om met de leden van de inkooporganisatie tevens een franchise-overeenkomst of vergelijkbaar contract te sluiten. Kunnen deze twee vormen van samenwerking samengaan?
In de Richtsnoeren inzake verticale beperkingen, behorend bij de Groepsvrijstellingsverordening voor verticale overeenkomsten, is bekend gemaakt dat een vereniging van detailhandelaren gebruik mag maken van de voordelen die de vrijstellingsverordening biedt. Dit betekent dat zij, net als een franchise-organisatie, verticale overeenkomsten met hun leden kunnen sluiten. Bedingen inzake exclusieve afname, maar ook non-concurrentie dienen dan wel te voldoen aan de mededingingstechnisch verticale vereisten zoals die tevens voor een franchise-organisatie gelden. Van belang is voorts dat er geen (nadere) afspraken bestaan tussen de leden die mededingingstechnisch in de weg kunnen staan aan het sluiten van franchise-overeenkomsten. Te denken valt onder meer aan het verdelen van exclusieve gebieden: ook dit dient zogeheten verticaal plaats te vinden, dat wil zeggen op basis van bijvoorbeeld een franchise-overeenkomst of een verglijkbaar contract. Wanneer de leden onderling (horizontaal) afspraken maken omtrent bijvoorbeeld exclusieve gebieden, dan is dit evenwel niet toegestaan. Bij de beoordeling of een samenwerkingsverband in samenhang zowel de verticale of horizontale afspraken op correcte wijze hanteert, dient eerst gekeken te worden of de samenwerkende partners onderling toelaatbare afspraken hebben gemaakt (horizontale beoordeling). Is dit in orde, dan kan bezien worden op welke wijze de samenwerking verticaal is vormgegeven en of dit in overeenstemming is met het mededingingstechnisch toelaatbare (verticale beoordeling).
Concreet kan een inkooporganisatie met haar leden dus een franchise-overeenkomst sluiten, waarin bijvoorbeeld een exclusief afnamebeding is opgenomen. Van eminent belang is dan wel dat het bestuur van de inkoopvereniging zich dan daadwerkelijk opwerpt als “franchisegever” en het geheel geen opzetje is om onderlinge afspraken verticaal vorm te geven, indien deze horizontaal niet zijn toegestaan, zoals onder meer het geval is bij het uitgeven van exclusieve gebieden.
Ludwig & Van Dam franchise advocaten, franchise juridisch advies
Andere berichten
Wettekst van de Wet franchise – d.d. 24 juli 2020 – mr. A.W. Dolphijn
De wettekst van de Wet franchise is op 1 juli 2020 gepubliceerd in het Staatsblad. De integrale wettekst luidt als volgt:
Wet Franchise – d.d. 23 juli 2020 – mr. A.W. Dolphijn
De Wet franchise zal voor zowel franchisegevers als franchisenemers behoorlijk wat impact hebben.
Contractuele vereisten voor ontbinding niet in acht genomen? Geen rechtsgeldige ontbinding van de franchiseovereenkomst – d.d. 23 juli 2020 – mr. C. Damen
Mag een franchisegever de franchiseovereenkomst ontbinden wanneer zij haar eigen contractuele voorschriften niet in acht heeft genomen?
Wettelijk verbod op eenzijdig wijzigen van openingstijden door franchisegever – 13 juli 2020 – mr. J. Sterk
Wetsvoorstel staatssecretaris dat, kort samengevat, inhoudt dat de winkelier niet gebonden mag zijn aan eenzijdige wijziging van de openingstijden, gedurende de looptijd van de overeenkomst.
Geen recht op verlenging franchiseovereenkomst – 6 juli 2020 – mr. A.W. Dolphijn
Mag een franchisegever verlenging van de franchiseovereenkomst weigeren indien de franchisenemer niet instemt met gewijzigde voorwaarden van een nieuw te sluiten franchiseovereenkomst?
Gerechtshof Amsterdam beperkt beroep franchisegever op concurrentieverbod – d.d. 6 juli 2020 – mr. T. Meijer
Door het gerechtshof Amsterdam is op 30 juni 20202 geoordeeld dat aan een franchisegever geen (onbeperkt) beroep op een contractueel concurrentieverbod toekomt.