Bestuurdersaansprakelijkheid bij afwikkeling franchiseovereenkomst
Kan in privé de bestuurder van een franchisenemer-rechtspersoon aansprakelijk zijn jegens de franchisegever, indien de franchisenemer-rechtspersoon ten onrechte zaken niet aan de franchisegever retourneert bij de afwikkeling van een franchiseovereenkomst? Het gerechtshof Amsterdam oordeelde over deze vraag in het arrest van 28 februari 2017, ECLI:NL:GHAMS:2017:650 (Market Food Group/franchisenemer).
De franchisegever van de Le Perron-formule en een ondernemer hadden het plan de franchiseformule ook in het Verenigd Koninkrijk uit te rollen. Daartoe heeft de ondernemer een tweetal Engelse limiteds opgericht, waarvan hij (middellijk) bestuurder is. De franchisegever heeft vervolgens een verkoopwagen ter beschikking gesteld aan de franchisenemer.
De franchisegever en franchisenemer spraken na enige tijd af het franchiseproject te beëindigen, maar omdat de franchisegever deze afspraak niet nakwam, vorderde de ondernemer schadevergoeding. De franchisegever voert verweer en stelt onder meer dat de ter beschikking gestelde verkoopwagen niet is geretourneerd aan de franchisegever, anders dan afgesproken. De bestuurder van de franchisenemer stelt de verkoopwagen ondergebracht te hebben bij een derde, maar dat inmiddels onbekend is waar de verkoopwagen is.
De franchisegever stelt dat de bestuurder van de franchisenemer in privé aansprakelijk voor het niet retourneren van de verkoopwagen. De franchisegever verwijt de bestuurder dat hij de verkoopwagen verplaatst heeft met het doel een retentierecht uit te oefenen en er daardoor sprake is van risicoaansprakelijk. Daarnaast wordt naar voren gebracht dat er een risicoaansprakelijkheid (ex artikel 6:171 BW) geldt voor de ingeschakelde derde ter bewaring van de verkoopwagen. De bestuurder van de franchisenemer zou dus in de visie van de franchisegever onzorgvuldig gehandeld hebben, juist nu de franchisenemer risicoaansprakelijk is.
Het gerechtshof oordeelt onder meer dat niet is gesteld of gebleken dat de bestuurder zelf weet waar de verkoopwagen is. Wel geeft het gerechtshof toe dat het handelen omtrent de verkoopwagen op zichzelf niet van veel zorgvuldigheid getuigt. Echter, voor het aannemen van bestuurdersaansprakelijkheid is dit echter niet voldoende. De slotsom dat de bestuurder in privé niet aansprakelijk is (naast de aansprakelijkheid van de franchisenemer) voor het niet retourneren van de verkoopwagen.
De gehanteerde maatstaf voor aansprakelijkheid duidt op een lagere zorgvuldigheidsmaatsaf voor de bestuurder, waartoe de risicoaansprakelijkheid van de franchisenemer-rechtspersoon van onvoldoende doorslaggevende betekenis is. Dit is in overeenstemming met de rechtspraak (HR 5 september 2014, ECLI:NL:HR:2014:2628), hetgeen ook geldt voor de tweedegraads-bestuurder (HR 17 februari 2017, ECLI:NL:HR:2017:275). De lagere zorgvuldigheidsnorm is gelegen in het maatschappelijk belang dat wordt voorkomen dat bestuurders hun handelen in onwenselijke mate door defensieve overwegingen laten bepalen.
Mr. A.W. Dolphijn – Franchiseadvocaat
Ludwig & Van Dam Franchise advocaten, franchise juridisch advies. Wilt u reageren? Ga naar dolphijn@ludwigvandam.nl.
Andere berichten
Artikel mr. A.W. Dolphijn – “Hoe waardeer je een franchiseonderneming met kwijtingslening?” – d.d. 14 augustus 2020
Een kwijtingslening is een beproefd middel van franchisegevers om franchisenemers langdurig aan zich te vinden.
Artikel De Nationale Franchise Gids: “Informatieverplichtingen van de beoogd franchisenemer onder de Wet franchise” – d.d. 7 augustus 2020 – mr. A.W. Dolphijn
Alhoewel de Wet franchise tot doel heeft franchisenemers te beschermen tegen franchisegevers, zijn er ook een aantal verplichtingen voor franchisenemers bepaald.
Wettekst van de Wet franchise – d.d. 24 juli 2020 – mr. A.W. Dolphijn
De wettekst van de Wet franchise is op 1 juli 2020 gepubliceerd in het Staatsblad. De integrale wettekst luidt als volgt:
Wet Franchise – d.d. 23 juli 2020 – mr. A.W. Dolphijn
De Wet franchise zal voor zowel franchisegevers als franchisenemers behoorlijk wat impact hebben.
Contractuele vereisten voor ontbinding niet in acht genomen? Geen rechtsgeldige ontbinding van de franchiseovereenkomst – d.d. 23 juli 2020 – mr. C. Damen
Mag een franchisegever de franchiseovereenkomst ontbinden wanneer zij haar eigen contractuele voorschriften niet in acht heeft genomen?
Wettelijk verbod op eenzijdig wijzigen van openingstijden door franchisegever – 13 juli 2020 – mr. J. Sterk
Wetsvoorstel staatssecretaris dat, kort samengevat, inhoudt dat de winkelier niet gebonden mag zijn aan eenzijdige wijziging van de openingstijden, gedurende de looptijd van de overeenkomst.