Arbitraal beding van toepassing op franchiseovereenkomst? Misschien toch niet
In franchiseovereenkomsten treft men zo nu en dan een arbitrageclausule aan. In een dergelijke clausule wordt, bij een geschil tussen franchisegever en franchisenemer, afgesproken dat partijen hun geschil voorleggen aan een arbiter in een arbitrageprocedure, in plaats van de gewone rechter. Als een arbitrageclausule in een overeenkomst is opgenomen, is daarmee de gewone rechter in beginsel niet meer bevoegd kennis te nemen van het geschil. In de Nederlandse wetgeving treft men de bepalingen rondom arbitrage aan in artikel 1020 e.v. van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv).
Een voorwaarde voor de toepassing van arbitrage is dat partijen uitdrukkelijk met elkaar overeenkomen dat zij een eventueel geschil aan arbitrage onderwerpen. Een dergelijke overeenkomst kan ook voorvloeien uit een arbitraal beding in een franchiseovereenkomst (artikel 1020 lid 2 Rv). In beide gevallen dient uit de overeenkomst of het beding wel ondubbelzinnig te blijken dat partijen ook daadwerkelijk met elkaar hebben afgesproken een eventueel geschil aan arbitrage te onderwerpen.
Juist met de formulering van een arbitrageclausule gaat het in de praktijk nog wel eens fout. In een recente arbitrageprocedure tussen franchisegever en franchisenemer achtte de arbiter zich onbevoegd van het geschil kennis te nemen, aangezien uit het arbitragebeding niet ondubbelzinnig kon worden afgeleid dat partijen zich aan arbitrage hadden verbonden.
Het arbitraal beding luidde – kort gezegd – als volgt. “(…) Alvorens een geschil, voortvloeiende uit deze overeenkomst, dat niet op deze wijze in redelijkheid kan worden opgelost, aan het Nederlands Arbitrage Instituut voor te leggen, kan elk der partijen een dergelijk geschil (..) onderwerpen aan niet-bindende bemiddeling door een onpartijdige bemiddelaar(…)”. De arbiter oordeelde dat uit de arbitrageclausule niet ondubbelzinnig bleek dat partijen zich aan arbitrage hadden onderworpen. Het NAI kent meerdere vormen van alternatieve geschillenbeslechting, waaronder mediation, bindend advies, arbitrage en de zogeheten TGV (Traject Geringe Vorderingen)-procedure. In de bepaling werd niet uitdrukkelijk verwezen naar een arbitrageprocedure. Derhalve oordeelde de arbiter dat de arbitrageclausule niet voldeed aan de vereisen van artikel 1020 Rv, namelijk dat partijen zich bij overeenkomst aan arbitrage hebben verbonden.
Het verdient in dit kader aanbeveling nog eens goed naar uw franchiseovereenkomst te kijken. Is een arbitraal beding opgenomen, dan dient goed gekeken te worden naar de formulering van dit beding. Is er wel ondubbelzinnig afgesproken dat geschillen aan arbitrage zullen worden onderworpen? Franchisegevers die voorts overwegen een arbitraal beding op te nemen in hun franchiseovereenkomst, dienen erop bedacht te zijn dat kleine nuanceverschillen grote gevolgen kunnen hebben. Besteed derhalve aandacht aan een zorgvuldige formulering. Een andere vraag is of arbitrage eigenlijk wel wenselijk is.
Mr D. Uijlenbroek – Franchiseadvocaat
Ludwig & Van Dam Franchise advocaten, franchise juridisch advies. Wilt u reageren? Mail naar uijlenbroek@ludwigvandam.nl
Andere berichten
Koppeling franchiseovereenkomst en huurovereenkomst onzeker? – d.d. 14 oktober 2019 – mr K. Bastiaans
Het is binnen een franchiserelatie geen uitzondering dat partijen overeenkomen dat de franchiseovereenkomst en de huurovereenkomst onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
Beëindiging franchiseovereenkomst bij wijzigingen in gehuurde winkelruimte – 27 september 2019 – mr. A.W. Dolphijn
Opzegging van een franchiseovereenkomst in het licht van het substantieel wijzigen van de gehuurde winkelruimte.
Artikel De Nationale Franchisegids: “Verdeling van (potentiële) klanten verboden?” – 17 september 2019 – mr. A.W. Dolphijn
Binnen veel franchiseorganisaties worden afspraken gemaakt over de werving van (potentiële) klanten in een bepaald gebied.
Rayonbescherming geen bescherming tegen beëindiging wegens dringend eigen gebruik – d.d. 17 september 2019 – mr. A.W. Dolphijn
Kan franchisegever als verhuurder de huurovereenkomst beëindigen wegens dringend eigen gebruik, in de zin van rayonbescherming, terwijl dit op grond van de franchiseovereenkomst uitgesloten zou zijn.
Onredelijke vergoeding bij einde franchiseovereenkomst – d.d. 17 september 2019 – mr. A.W. Dolphijn
In sommige franchiseovereenkomsten is bedongen dat de franchisenemer bij beëindiging van de franchiseovereenkomst altijd minimaal een bepaald bedrag aan kosten verschuldigd is aan de franchisegever.
Juridische Franchisestatistiek 2019: lichte afname aantal franchisegeschillen
In 2018 werden 44 uitspraken gepubliceerd op rechtspraak.nl, waarvan 12 hoger beroep zaken en één in cassatie (een prognosekwestie tegen Albert Heijn).