Aanbiedingsplicht in franchiseovereenkomst is niet geldig
Recentelijk heeft het gerechtshof in hoger beroep bepaalt dat een verplichting van de franchisenemer om de franchiseonderneming en het pand waarin deze onderneming werd uitgeoefend bij het einde van de franchiseovereenkomst aan de franchisegever te koop aan te bieden in dat geval niet geldig was, omdat dit in strijd zou zijn met het Europees mededingingsrecht. Dit leidde ertoe dat de betrokken franchisenemer in afwijking van het contract vrij was om na afloop van het contract de onderneming onder een andere formule voort te zetten.
Volgens het gerechtshof dient een dergelijke koopoptie, waardoor een andere formule geen kans meer heeft, namelijk te worden gezien als een indirecte beperking van concurrentie, dat wil zeggen zowel de beperking van de concurrentie in dienstverlening van franchisegevers in dezelfde branche, als een concurrentiebeperking op consumentniveau. Dit is volgens het gerechtshof in strijd met de Mededingingswet. Die wet beoogt nu juist om concurrentie te bevorderen. Concurrentiebeperkende bepalingen dienen te voldoen aan de strenge eisen van de Europese Groepsvrijstelling voor verticale overeenkomsten. Dat wil zeggen dat de duur van een verbod na afloop van de franchiseovereenkomst maximaal één jaar mag bedragen en de concurrentiebeperking nodig moet zijn om de knowhow van de franchisegever te beschermen. Van te beschermen know how bleek geen sprake en een koopoptie is uit de aard der zaak een oneindig concurrentieverbod, aldus het gerechtshof.
Het gerechtshof overweegt impliciet dat de uitspraak wellicht anders had geluid indien de franchisegever had volstaan met een zogenaamd matchingsrecht, waarmee slechts het recht zou hebben bestaan de onderneming voor een zelfde prijs te verwerven als een ander. Dit bevordert immers juist de concurrentie.
De op zich gerechtvaardigde wens van de franchisegever om de vestigingspunten voor zoveel mogelijk te behouden, leidde er door de formulering in de overeenkomst aldus toe dat het tegendeel werd bereikt.
Bij aanbiedingsverplichtingen en koopopties in franchiseverhoudingen komt het er dus op aan bij de beginselen van de contractsvrijheid de mededingingsrechtelijke grenzen daarvan goed in het oog te houden. Er is een duidelijke tendens merkbaar dat het mededingingsrecht meer en meer ingrijpt in de dagelijkse franchisepraktijk en soms als succesvol breekijzer dient contractsbepalingen opzij te zetten. Al eerder schreven wij in deze rubriek over de mogelijke consequenties van prijsbinding in franchiseverhoudingen, hetgeen eveneens nietigheid van de gehele overeenkomst tot gevolg kan hebben.
Ludwig & Van Dam franchise advocaten, franchise juridisch advies
Andere berichten
Franchisevergoedingen
Een voor zowel franchisenemer als franchisegever buitengewoon belangrijk onderwerp dat steevast in de franchise-overeenkomst is opgenomen, betreft de franchisevergoedingen, veelal aangeduid met de ter
Overleg: vormen en mogelijkheden
Overleg tussen de franchisegever en de franchisenemer vindt in de praktijk nogal eens plaats door middel van een franchiseraad.
De zorgplicht van de franchisegever nader benoemt in het kader van de
In de afgelopen jaren heeft inmiddels een ruime hoeveelheid jurisprudentie het licht doen zien betreffende het niet behalen van de prognoses door de franchisenemer.
Arbitrage: voor- of nadeel?
In franchise-overeenkomsten is veelal een geschillenregeling opgenomen welke ziet op de wijze waarop de bij die franchise-overeenkomst betrokken partijen met een eventueel geschil omgaan.
Koppeling huurovereenkomst en franchise-overeenkomst
In franchiserelaties wordt geregeld door de franchisegever bedrijfsruimte ter beschikking gesteld aan de franchisenemer alwaar de franchisevestiging geëxploiteerd wordt.
Voortzetting van de franchise-overeenkomst tegen de dan geldende
In franchise-overeenkomsten zijn nog al eens bedingen opgenomen die voortzetting van de franchise-relatie afhankelijk maken